26 oktober 2017 | Waardoor heb jij een eetbui?
De meesten onder ons hebben er weleens last van… Er zijn van die momenten dat je een pak koekjes, een zak chips of een pot schepijs tot op de bodem leeg eet. Vaak worden er grappen gemaakt over het hebben van eetbuien, maar in de werkelijkheid schuilt er veel leed achter. Het wordt namelijk een ander verhaal wanneer het niet bij een pak koekjes, zak chips of schepijs blijft. Want wat als je daarnaast ook nog eens alle keukenladen, de koelkast en voorraadkast plundert? Wanneer je ook nog eens de deur uitgaat voor meer voedsel om die eetbui te voeden? Wat als je door blijft eten totdat je fysiek onpasselijk wordt en achterblijft met verdriet en schuldgevoel? Dan is het goed mogelijk dat zo’n eetbui jou in zijn greep heeft.
In dit blog staan verschillende oorzaken beschreven en wat je ertegen kunt doen. Wanneer jij regelmatig last hebt van eetbuien kan een grondig onderzoek naar de oorzaken van deze eetbuien helpen om het probleem aan te pakken.
Hoofdoorzaken
Er zijn grofweg drie hoofdoorzaken:
- Psychisch: eten uit emoties, als troost of verdoving.
- Fysiek: eetbuien die ontstaan vanuit lichamelijke behoefte. Dit kan komen wanneer je te lang te weinig gegeten hebt en jouw lichaam jou aanspoort om te gaan eten.
- Een gewoonte: je hebt een gewoonte ontwikkeld die wordt geprikkeld bij een bepaalde situatie, dagindeling of bepaalde voeding die hoort bij eetbuien.
Eten om gevoelens te reguleren
Emotie-eten, ik vermoed dat we hier allemaal mee te maken hebben (gehad). Als kind iets lekkers na een vervelende gebeurtenis, als troost of juist als beloning voor een mooi rapport! Een zak snoep voor een mijlpaal of behaald doel, bijvoorbeeld een uitgelopen vierdaagse. Jouw lievelingsmaaltijd als beloning omdat je zo hard hebt gewerkt.
Het eten van iets lekkers kan een bepaalde emotie dus versterken of verzachten. Bovenstaande voorbeelden zijn milde vormen, maar wanneer je daadwerkelijk alles wat je in huis hebt opeet en eventueel buitenshuis eten in gaat slaan is het een ander verhaal.
Het kan dat je eetbuien hebt om de realiteit los te kunnen laten. Dat je even niet wilt nadenken over de druk op het werk, de stress die je ervaart of een pijnlijke gebeurtenis die jij ooit hebt meegemaakt in het leven. Eten om het verdriet, de pijn of een gevoel van ongemak te onderdrukken. Eten om een leegte op te vullen of uit verveling. En achteraf? Achteraf realiseer jij je weer dat het hebben van eetbuien niets hebben bijgedragen aan het oplossen van jouw probleem. Je schaamt je, je voelt je rot en bent misschien zelfs boos op jezelf. Dat je er wéér aan toe hebt gegeven.
Eten vanuit lichamelijke behoefte
Het is niet alleen het verdoven, verzachten of vermijden van bepaalde gevoelens die iemand aanzet tot het hebben van eetbuien. Ook kunnen eetbuien ontstaan vanuit lichamelijke behoefte. Wanneer je niet eet, te weinig eet, maaltijden overslaat, te lang uitstelt of (veel) meer energie verbruikt dan je binnenkrijgt, dan kan het zijn dat jouw lichaam je aanzet tot eten om in korte tijd zoveel mogelijk voedingsstoffen binnen te krijgen. Zie het als een soort natuurlijke reactie van het lichaam dat er alles aan doet om te ‘overleven’. Jij weet natuurlijk dat er voedsel beschikbaar is, maar jouw lichaam – integendeel – weet dat niet.
Als jouw lichaam een tekort heeft of mogelijk gaat krijgen aan voedings- en of bouwstoffen, dan zal het er dus alles aan doen om te krijgen wat het nodig heeft. Het grootste deel van wat we doen is onbewust, geregeld door het autonome zenuwstelsel. Dit regelt onder andere verschillende lichaamsprocessen, onder andere de ademhaling, de hartslag en de spijsvertering. Wanneer er noodzaak is zal het lichaam meer kracht inzetten om jou tot eten te bewegen. De billboards en reclames met die sappige hamburger vallen ineens véél meer op. Jouw oog valt op alles wat met eten te maken heeft. Die geur van vers brood van de bakker ruikt nu ook een stuk sterker… Daarnaast krijg je niet trek in gezonde, bewuste voeding maar juist in energierijk eten! Producten met veel suiker en veel vet hebben op dit moment de voorkeur voor jouw lijf, omdat het snel aan veel brandstof wil komen. Deze producten bevatten namelijk relatief veel energie.
Eetbuien als gewoonte
Naast de psychologische en fysieke oorzaken, is er nog een derde oorzaak voor het krijgen van eetbuien. De gewoonte. Het ontwikkelen van eetbuien kan namelijk heel makkelijk een gewoonte worden. Als kind kreeg ik van mijn moeder na iedere schooldag bij thuiskomst een kopje thee met koekjes. Onbewust kreeg ik al trek in thee met koekjes als de schoolbel ging, zonder dat ik er überhaupt al over had nagedacht! Hier gaat het om een onschuldige gewoonte. Stel nou dat je de rompslomp van de dag bij thuiskomst afreageert met een eetbui. Onbewust link je thuiskomen aan het hebben van een eetbui. Op een gegeven moment is het zo dat iedere keer wanneer je thuiskomt je behoefte gaat krijgen aan een eetbui. Dit kan je ook koppelen aan bepaalde dagen, bijvoorbeeld het weekend. Vrijdag of zaterdag het weekend inluiden door van alles te eten wat je wilt. Of juist zondag makkelijk eten, omdat het een rustdag is. De dingen waaraan jij een eetbui koppelt zijn heel persoonlijk. Een verjaardag of feestdag, een dag in de week, een bepaalde situatie, een reactie van iemand, een bepaald voedingsmiddel – dit kunnen allemaal triggers voor jou zijn.
Wat kan je ertegen doen?
Van eetbuien afkomen is ontzettend moeilijk. Dit komt vooral omdat je in een vicieuze cirkel terecht
komt en het heel moeilijk is om deze te doorbreken.
Advies
- Mijn eerste advies om eetbuien te verminderen is inzicht te verkrijgen in de oorzaken die er bij jou voor zorgen dat je een eetbui ontwikkelt.
Het bijhouden van een dagboek kan hierbij helpen. Schrijf hierin op wanneer je een eetbui hebt gehad, wat er die dag allemaal is gebeurd, hoe je je hierbij voelde, welke gedachten vooraf gingen en wat je hebt gegeten. Misschien ontdek je zelf een patroon en kan je deze zelfstandig of met behulp van vrienden en familie doorbreken. Lukt dit niet, schakel dan de hulp in van een professional. Dit kan de huisarts zijn, een diëtiste of een maatschappelijk werker of psycholoog.
- Het tweede advies is om direct te stoppen met compenseren na een eetbui!
De kans is groot dat je je slecht voelt na een eetbui en wil je dit ‘goedmaken’ door extra te sporten, niet te eten of heel weinig te eten. Vaak houd je zelf de eetbuien in stand door erna te compenseren door extra te gaan sporten of minder te eten. Hierdoor krijg je weer extra ‘honger’ of trek waardoor je de behoefte aan een grote hoeveelheid voedsel, oftewel een eetbui, weer aanwakkert.
- Als aanvulling op bovenstaand advies: stop met lijnen
Probeer niet zo weinig mogelijk te eten om wat kilo’s kwijt te raken, je werkt het tegenovergestelde juist in de hand. Hierboven staat omschreven dat het lichaam om energierijk voedsel gaat schreeuwen als je te lang, te weinig eet. Eet dus met regelmaat, dit kan zijn: drie hoofdmaaltijden – ontbijt, lunch en diner – en drie tussendoortjes. Wees niet bang dat je hiervan aankomt, als jij de eetbuien op deze manier onder controle krijgt zal je juist sneller wat afvallen. Natuurlijk hoef je niet áltijd verantwoord te eten, je ‘mag’ op zijn tijd ook wel eens iets lekkers.
Lees HIER hoe je om kan gaan met cheatmeals
- Leer omgaan met saboterende gedachten
“Ik heb nu toch al slecht gegeten, dan kan ik net zo goed nog meer eten” of “De dag is al verpest, nu maakt de rest ook niet meer uit” of “Ik kan het niet, dus kan ik er maar beter aan toegeven”. Schrijf deze gedachten op in jouw dagboek. Kijk er op een later moment wanneer je je weer goed voelt naar en wees kritisch. Klopten deze gedachten wel echt? Op deze manier ga je ze leren herkennen en kan je leren er wel kloppende en gezonde gedachtes tegenover te zetten. - Stop niet met falen, stop met niet te wíllen falen!
Dit is een goed advies die op ieder aspect in het leven van toepassing is en eentje waaraan ik mijzelf vaak moet herinneren. Je faalt nooit, alleen als je stopt met proberen. En wat nou als je wel faalt? Dat is een levensles. Trek daar je lering uit en breng dat in de praktijk. Het lukt je hoogstwaarschijnlijk niet in één keer, maar dat is niet erg! Wees niet te streng voor jezelf wanneer het niet lukt. - Mijn laatste advies is om bij de drang naar een eetbui afleiding te zoeken.
Onderneem iets actiefs, ga een stukje wandelen, gooi je creativiteit los of doe iets leuks met vrienden of familie. Praat er eventueel over met iemand, hoe moeilijk dat ook is. Je vindt het iets waarvoor je je moet schamen, iets walgelijks en vooral iets wat ‘normale’ mensen niet doen… Dat is NIET waar! Emotie-eten is bij de meesten bekend. Misschien niet in de mate waarin jij het doet, maar mensen – vooral zij in jouw omgeving – staan ervoor open en willen je echt steunen. Probeer iemand in vertrouwen te nemen. Wanneer je jezelf isoleert, loop je een groter risico dat het probleem meer uit de hand zal lopen. Laat jouw omgeving jou steunen!
Sportieve gezonde groet,
Miranda
Wat je ook zal interesseren
- Online trainen
Abs Attack 21 dagen Challenge
